Tháp Bánh Ít hay còn được gọi là Tháp Bạc - là một trong những công trình của người Chăm cổ còn xót lại cho đến ngày nay trên đất Bình Định. Mang những giá trị văn hóa đậm nét trong kiến trúc của người Chăm ở khoảng cuối thế kỉ thứ XI đầu thế kỉ XII, ngày nay công trình này đang dần trở thành điểm đến thăm quan du lịch hấp dẫn được rất nhiều du khách khi tới Bình Định.
Nằm trên ngọn đồi tại thôn Đại Lộc, xã Phước Hiệp, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định, cách thành phố Quy Nhơn khoảng 20km. Tháp được gọi với cái tên thân thuộc là tháp “Bánh Ít”, một loại đặc sản của quê hương Bình Định, tôn vinh về giá trị truyền thống của quê hương Bình Định, đồng thời giúp gợi ý cho du khách một món ăn truyền thống nên nếm thử khi ghé thăm mảnh đất bình dị nơi vùng duyên hải Nam Trung Bộ.
Quần thể Tháp Bánh Ít, Ảnh: St
Có thể nói công trình này là niềm tự hào của người Bình Định nơi đây. Bởi công trình này là một trong những tháp Chăm sở hữu những nét kiến trúc vô cùng độc đáo và phong phú, vẫn đậm nét nghệ thuật, văn hóa Chăm-pa cổ nhưng vẫn mang những nét rất riêng của vùng đất võ.
Quần thể di tích này gồm 4 tòa tháp lớn nhỏ khác nhau, ở vị trí trung tâm sẽ là tháp chính có kích thước lớn hơn cả. Xung quanh tháp chính còn 3 tòa tháp nhỏ, các tòa tháp này tạo thành một quần thể kiến trúc độc đáo. Khiến bất cứ ai khi đặt chân tới nơi này đều có cảm giác như đang lạc vào một thế giới cổ đại đầy huyền bí cách đây cả chục thế kỉ. Chiều cao của tháp chính lên tới 20 mét, lối đi vào tháp được xây nhô ra chừng 2m, trên là mái vòm cong đặc trưng, các chi tiết này được trang trí rất công phu và tỉ mỉ. Các tòa tháp này đều được xây từ những viên gạch đỏ thô ráp nhưng những người xây dựng nơi đây đã cố gắng tạo nên một vẻ mềm mại, hài hòa. Trên các bức phù điêu của tháp Bánh Ít được tạc họa nhiều hình người đầu voi, khỉ trong tư thế nhảy múa rất sinh động.
Tháp Chính, Ảnh: St
Ngay cạnh tháp chính là một tháp nhỏ tên yên ngựa. Tháp này cao 12m, chiều rộng là 5m. Phần mái của tháp được làm cong như yên ngựa, có lẽ vì thế mà người dân nơi đây đã đặt cho tòa tháp này cái tên như vậy. Điều đặc biệt ở đây là đế tháp rộng hơn thân, và được chạm khắc các biểu tượng, tượng trưng cho những cánh tay đang nâng lấy tòa tháp.
Tháp Yên Ngựa, Ảnh: St
Hướng Nam của ngọn đồi là một tòa tháp nhỏ khác được xây ở vị trí thấp hơn tòa tháp chính chừng 10 mét. Khác với hai công trình trên, tòa tháp này được xây dựng với 4 cửa ngoảnh về 4 hướng với mong muốn nhận lấy những tinh hoa của đất trời. Phần mái được làm nhỏ dần về đỉnh, trên đây được chạm khắc rất nhiều họa tiết đặc sắc. Nhìn ngắm phần mái của tháp bạn có thể thấy chúng khá giống những trái bầu nậm đã phủ đầy rêu phong được xếp ngay ngắn trên mái.
Cuối cùng là tháp cổng nằm xa và thấp nhất so với tháp chính. Ngọn tháp này có thiết kế đơn giản, vững chãi, các họa tiết trang trí trên tháp cũng không quá cầu kì như những ngọn tháp khác. Mái vòm chạy dọc trong tháp được làm nhọn về phần đỉnh nhìn tựa mũi lao đang hướng lên trời.
Đến với di tích Tháp Bánh Ít, du khách không chỉ chiêm ngưỡng vẻ đẹp huyền bí hay thỏa mãn sự tò mò về kiến trúc độc đáo của người Chăm pa cổ, nơi đây còn là địa điểm để du khách có những bức ảnh đầy mê hoặc.
Nếu có dịp du lịch tới Bình Định, bạn hãy ghé thăm quần thể di tích này, chắc chắn chuyến đi của bạn sẽ có thật nhiều màu sắc.
